Aktualności
Oczorciała operetka, czyli "Loteria na mężów" na falach radiowej Dwójki
2012-02-20
Loteria na mężów, operetka, która „miała mieć dwóch ojców, a została sierotą”, napisana przez Karola Szymanowskiego pod pseudonimem „Whitney”, zabrzmi już jutro na falach radiowej Dwójki. Nowe nagranie operetki Karola Szymanowskiego po raz pierwszy zabrzmi na antenie już jutro o 19:30. Wśród wykonawców usłyszeć będzie można Wiesława Ochmana i Urszulę Kryger, Adama Kruszewskiego i Ewę Biegas, którym towarzyszy Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia oraz Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod batutą Michała Klauzy.W przerwie koncertu z Teresą Chylińską rozmawiać będzie Justyna Nowicka.
Dlaczego o operetce mówi się, że miała mieć dwóch ojców a została sierotą? Wyjaśniają to okoliczności powstania dzieła:
Wiosną 1908 r. Karol spędził razem z Grzegorzem Fitelbergiem jakiś czas w Wiedniu, gdzie pośród zabaw i towarzyskich uciech mocno się wyszastali z pieniędzy. Przyszło im wtedy do głowy, żeby może wspólnie napisać coś lżejszego, jakąś muzyczkę dla wzmocnienia nadwątlonej kasy. Zapotrzebowanie na operetki w Wiedniu wydawało się nieograniczone. Zresztą nie tylko tam operetka królowała też w Berlinie, Warszawie i Lwowie. Właśnie we Lwowie postanowił Szymanowskii rozejrzeć się za autorem libretta. Sprawy potoczyły się błyskawicznie. Poznał tu rówieśnika, doskonale się zapowiadającego aktora komicznego lwowskiej operetki, Juliana Maszyńskiego (syna kompozytora Piotra Maszyńskiego), który występował pod pseudonimem Krzewiński, w niedalekiej przyszłości będzie autorem wielu librett komicznych i operetkowych, tekstów piosenek. Doskonale się od razu porozumieli, Krzewiński w ciągu paru dni miał gotowe nawet dwa projekty. Bardzo podekscytowany Karol zaprasza Fitelberga na lato do Tymoszówki: „gdybyś do nas przyjechał, to musimy operetkę napisać. Pod wielkim sekretem powiem Ci, że przywiozę ze sobą dwa operetkowe libretta. Nie mów tylko nikomu o tym. Będziemy robili karierę." Mimo iż Ficio nie przyjechał, Szymanowski przez całe lato 1908 r. sam ochoczo komponował operetkę, której tytuł na początku brzmiał „Główna wygrana”, a potem „Loteria na mężów”. Ale gdy jesienią przyjechał do Warszawy, licząc że w pracy nad partyturą pomoże mu niedościgły Ficio spotkało go przykre rozczarowanie. Fitelbergowi ani w głowie była wspólna praca nad operetką. Filharmonia Warszawska powierzyła mu właśnie prowadzenie w sezonie 1908/1909 dwunastu koncertów. To było wielkie i ambitne wyzwanie, droga do prawdziwej kariery. Szymanowski pozostawiony sam sobie pracy nad operetką nie porzucił. Na przełomie 1908 i 1909 r. gotowa była partycja fortepianowa z wpisanymi głosami solowymi i partiami chóralnymi. Zacisnąwszy zęby zabrał się Szymanowski do opracowania partytury: „Nieszczęście z operetką, tak mi oczorciała, a czuję, że muszę ją skończyć nareszcie”. 28 X 1909 zapisał ostatnią z liczącej 396 stron partytury. Tytuł brzmiał ostatecznie: "Loteria na mężów (Narzeczony Nr 69). Operettka w 3 aktach". Autorstwa swego Szymanowski nie ujawnił jednak ani w partycji, ani w partyturze: tu umieścił jedynie pseudonim Whitney. I tak Loteria miała mieć dwóch ojców, a została sierotą.
Najczęściej czytane:
W niedzielny poranek 21 grudnia, chwilę przed godziną dziewiątą, z Krakowa wyruszył Pociąg Wypełniony Muzyką, inaugurując ogólnopolską akcję Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Jubileuszowy pociąg zakończył w wielkim stylu całoroczne obchody 80-lecia oficyny.
Od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Jubileuszowy rok 2025 obfitował w huczne wydarzenia, premiery i projekty realizowane zarówno w kraju, jak i za granicą. Od nowych publikacji nutowych i książkowych, przez wydawnictwa płytowe i zasoby cyfrowe, po koncerty, edukację i międzynarodowe współprace – PWM z dumą podsumowuje dwanaście miesięcy intensywnej działalności.
Z początkiem nowego roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpocznie kolejny etap dynamicznego rozwoju, przenosząc swoje krakowskie biuro, mieszczące się od 1952 roku przy alei Krasińskiego 11a, do tymczasowego budynku K1, potocznie nazywanego „Błękitkiem” i znajdującego się przy alei Pokoju 1 (obok Ronda Grzegórzeckiego). W związku z planowanymi pracami księgarnia stacjonarna przy alei Krasińskiego 11a zostanie 23 grudnia czasowo zamknięta. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą świątecznej wyprzedaży, która potrwa w księgarni przy alei Krasińskiego 11a od 19 do 23 grudnia. To znakomita okazja by skorzystać z wyjątkowych – bo sięgających 70%! – rabatów!
Nieukończony Koncert fortepianowy, niewydany mazurek, zniszczone Concertino... Kompozytorskie szkice Karola Szymanowskiego to cenne źródło dla muzykologów badających jego język muzyczny i proces twórczy – ale czy jest dla nich miejsce także w życiu koncertowym? W tej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się nie pojedynczemu dziełu, lecz zbiorowi utworów – niedokończonych, nieznanych oraz zrekonstruowanych.
24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.
Wielki finał Jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego! W Centrum św. Jana w Gdańsku (ul. Świętojańska 50) w przedświąteczną niedzielę, 21 grudnia o godzinie 20.00, wystąpią Adam Bałdych (skrzypce renesansowe) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) oraz Ensemble Peregrina w składzie: Agnieszka Budzińska-Bennett (śpiew i harfa), Hanna Järveläinen (śpiew), Eve Kopli (śpiew) i Karin Weston (śpiew). W programie wieczoru zabrzmią kompozycje zainspirowane najcenniejszymi rękopisami średniowiecznej muzyki polskiej w niezwykłej jazzowej reinterpretacji. Koncert stanowi uroczyste zwieńczenie wyjątkowej podróży specjalnego Pociągu Wypełnionego Muzyką.
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
