Aktualności
Polscy Kompozytorzy Dzieciom: Janina Garścia
2025-03-11
Z okazji 80 lat istnienia PWM-u powstaje cykl artykułów Polscy Kompozytorzy Dzieciom zadedykowany twórcom, którzy dużą część swojej pracy artystycznej poświęcili młodym adeptom sztuki muzycznej. Oficyna nawiązywała współprace z cenionymi kompozytorami, będącymi również znakomitymi pedagogami i instrumentalistami. Dzięki temu powstały utwory nie tylko licznie nagradzane na konkursach czy festiwalach, budujące tym prestiż PWM-u, ale przede wszystkim o wysokiej wartości edukacyjnej.
Trzecią kompozytorką, której sylwetkę przedstawiamy, jest jedna z najbardziej cenionych autorek muzyki dziecięcej w Polsce – Janina Garścia (12.03.1920-1.03.2004).
Była uczennicą Szkoły Muzycznej im. W. Żeleńskiego w Krakowie w klasie fortepianu u O. Stolfowej. Szkołę kończyła w 1945 roku, a następnie w latach 1945-1950 objęła w niej stanowisko nauczyciela. Równocześnie studiowała w PWSM w Krakowie kompozycję u S. Wiechowicza i dyrygenturę u A. Malawskiego. Od 1951 nauczała gry na fortepianie w PSM I stopnia im. S. Wiechowicza w Krakowie.
Napisała około 700 utworów dla dzieci i młodzieży, w tym większość na fortepian. Kompozycje Garści wzbogaciły szkolną literaturę dziecięcą i wniosły trwałą wartość repertuarową, głównie dzięki doskonałemu dostosowaniu do potrzeb szkolnych, a także interesującej kolorystyce brzmieniowej, wykraczającej poza granice tonalności dur-moll. Za swoją bogatą twórczość dla dzieci zdobyła wiele nagród i wyróżnień tj. w 1975 roku nagrodę Prezesa Rady Ministrów, w 1972 roku otrzymała Złotą Odznakę m. Krakowa, a w 1979 roku została uhonorowana Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
W 1983 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Najwięcej publikacji przeznaczyła na instrument, na którym sama się kształciła – fortepian, a przeważającą liczbę swoich utworów poświęciła nauczaniu początkowemu. Obrazki muzyczne dla najmłodszych, Muzyczne ABC przy fortepianie, Dwie sonatiny i wariacje, Zimowe igraszki na fortepian i wiele innych, doczekały się licznych wznowień, do dziś będąc jednymi z najpopularniejszych publikacji w szkolnictwie muzycznym w Polsce. Komponowała również na inne instrumenty oraz dziecięce zespoły instrumentów, m.in. Zrytmizowany świat na fortepian i dziecięce instrumenty perkusyjne, Drobiazgi na skrzypce i fortepian, Zabawne opowiadania na flety proste, Utwory kameralne op. 85 na harfę pedałową i celtycką ze skrzypcami lub fletem. Tworzyła także muzykę wokalną dla dzieci.
O popularności, ponadczasowości i wyjątkowości muzyki Garści świadczy fakt, że niektóre jej utwory zostały opracowane przez aranżerów m.in. na akordeon czy zespół harmonijek ustnych, a niektóre kompozycje, zwłaszcza na fortepian, weszły w skład zbiorów muzyki dziecięcej wydanych w Austrii, Czechosłowacji, Japonii, NRD i ZSRR. Dodatkowo w 2024 roku, 69 lat po opublikowaniu pierwszego wydania na fortepian, Obrazki muzyczne dla najmłodszych zostały opracowane na gitarę przez Justynę Dawidowicz.
Więcej utworów z Serii Pedagogicznej PWM znajdziesz tutaj.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
